Bor Madeni

Bor, periyodik çizelge üstünde B işaretiyle yayınlanan, sıcağa dayanaklı, katı bir fıtrata sahip elementtir. Bilhassa son on senede ismini sık sık işittiğimiz bu bileşen, aslına bakarsak dört bin sene evvelinde evvela Tibet’te tüketilmeye başlanmıştır. Ondan sonra Sümerler ve Hititler bu elementi altın ve gümüş çalışmasında kullanırken, antik mısır halkı mumyalama işlerinde, Romalılar sırça yapımında, anrik yunanlılar paklamada ve Araplar ilaç yapımında kullanmışlardır. Bor elementi 2300 c ‘de sıvılaşırken, 2500 c ‘de kaynamaktadır ve tabiatta takribi olarak 230 türü yer almaktadır. Ek olarak tabiatta özgür olarak değil, iyot tarzında ve başka bileşenlerle sentetik olarak bulunmaktadır. Muhtelif sanayi dallarının ana işlenmemiş materyallerinden olan bor cevherleri Türk madencilik sanayisinin en mühim dışsatım materyallerindendir. Dünya üstünde en mühim kaynakları Rusya, ABD ve Türkiye’de yer alan bu bileşen, ordudan PC tekniklerine, inşaat firmalarından araba sanayisine kadar 400 ‘ü aşkın platformda kıymetlendirilmektedir. Türkiye bor cevherlerinin %72′sine muktedirdir. Türkiye'de yer alan birincil bor yatakları, Balıkesir, Kütahya, bursa ve Eskişehir’de yer almaktadır ve bor madenlerini çalıştırmak için kırka (Eskişehir), Emet (Kütahya), Bigadiç (Balıkesir), ve kesteler (Kütahya)’te imalathaneler yer almaktadır.  

Dünya ve Türkiye’de ne miktarda bor rezerv mevcuttur?

Dünya maden yatağı takribi 4 milyar ton olup, Türkiye %72’lik hisseyle (üç milyar ton) en fazla maden yatağına sahip devlet durumundadır. Başka maden yatakları; Rusya, ABD, Çin, Şili, Peru, Bolivya, Kazakistan, Arjantin, Sırbistan ve İran’da yer almaktadır.  

Bor cevherlerinin tüketim alanları:

Bor cevherleri, endüstride sınırsız denecek kadar oldukça muhtelif işlerde kıymetlendirilmektedir. Bor minerallerinden elde edilmiş boraks ve borik asit; bilhassa nükleer platformda, müdafaa sektöründe, jet ve füze enerji malzemesi, sabun, deterjan, lehim, fotoğrafçılık, kumaş boyaları, sırça elyafı ve ekseri kâğıt sanayinde kıymetlendirilmektedir. Sırça endüstri: Borosilikat pencereleri, laboratuar pencereleri, tayyare sırçaları, bor sırça, pyrex izole sırça elyafı, kumaş cam elyafı optik lifler, sırça seramikleri şişe başka düz camlar, otomotiv pencelereleri.

Sırça elyafı: Hafiliği, ücretinin düşüklüğü, çekilmeye olan dayanımı ve kimyevi etkilere dirençliliği sebebiyle plastiklerde, tekerlek ve kâğıtta alan edinmiş olan sırça elyaf kullanıldığı materyallere katılık ve sağlamlık sağlamaktadır.

Ahşap korunmasında

Ahşap ürünlerin korunmasında: Parazit ve kokuşmaya ters savunucu ve alev erteleyici olarak kıymetlendirilmektedir.

Muhafaza edici: Ağaçtan materyaller ve ağaçlarda savunucu olarak, boya ve vernik kurutucularında

Korunaklı araçlar: Zırh levhalar, seramik levhalar, alevli tabanca namluları, çelik hırka jet ve füze motorlarının can bölümlerinde askeri korunaklı malzemede zırh ve füze enerji malzemesi olarak bor karışımları kullanılıyor.

Atık ağartma: Sodyum borohidrat kirli sulardaki cıva mermi gümüş gibi ağır metallerin sulardan

Atık suların arıtılmasında

arındırılması maksadıyla kıymetlendirilmektedir.

Deterjan sanayinde: Alternatif yöntemlerle deterjan sanayinde kullanılan bor ev sağlığı materyallerinde bulaşık ve giysi deterjanlarında da kullanılıyor. Borun, ağartıcı ve bakterilere karşı savunucu fıtratı yer alıyor.  

Ağartma ve beyazlatma endüstri: Toz deterjanlar, toz aklayıcılar, parlatıcılar.




Elektronik ve PC endüstrisi: Mikro cipler LCD monitörleri CD sürücüleri akım plakaları, PC bağlantılarında sıcağa yıpranmaya dirençli fiber optik kablolar yarı iletkenler, emiş tüpler, cereyan kondansatörleri, ertelemeli sigortalar vb.

Komünikasyon cihazlarında: Cep telefonları, modemler, televizyonlar. İnşaat-çimento sanayinde: direnme fazlalaştırıcı ve yalıtım gayeli olarak.

Demir-Çelik

 Demir-Çelik: Korozyona dirençli ve alaşımlı çelik, sürtüşmeye-yıpranmaya karşı dirençli materyaller, metalürjik flaks, refrakterler,
briket materyalleri, lehimleme, döküm materyallerinde katışık olarak, kesiciler, aşındırıcılar.
  

Enerji sektörü: Hidrojen yüklenici, güneş enerjisinin stoklanması, güneş pillerinde savunucu olarak,  


Fotoğrafçılık ve görüş sistemleri: Kamera ve büyüteç pencereleri, resim makineleri, dürbünler, duş ve film üretimleri.






İlaç ve kozmetik: Hijyenize ediciler, antiseptikler, diş macunları, lens jelleri, kolonya, deodorant, şampuan.





Kâğıt endüstri: Beyazlatıcı olarak kullanılırlar.





Tıp: Osteoporoz iyileştirmelerinde, alerjik rahatsızlıklarda, ruh hastalıklarını iyileştirmede, kemik gelişiminde ve arteritte, menopoz iyileştirmesinde, beyin kanserlerinin iyileştirmesinde  




Kimya endüstrisi: Kimi kimyasalların indirgenilmesi, elektrolitik uygulamalar, flotasyon ilaçları, duş karışımları, katalistler, atık ağartma gayeli olarak, petrol boyaları, ısıya dayanıklı ve erimeyen boyalar, kumaş boyaları.






 Nükleer endüstrisi: Reaktör denetim çıtaları, nükleer hadiselerde emniyet gayeli ve nükleer atık stoklayıcı olarak.  




Feza ve havacılık endüstrisi: Sürtüşmeye-yıpranmaya ve sıcağa dirençli materyaller, füze enerji malzemesi katkı materyalleri bor kimyasalları bilhassa roket enerji malzemesi olarak kıymetlendirilmektedir.




Giyim sektörü: Sıcağa dirençli tekstiller, alev almayı erteleyici ve engelleyici selülozik materyaller, yalıtım materyalleri, giyim boyaları cilt renk vericileri, yapay ipek parlatma materyalleri,